Она

Онажон ҳаётим, борим ўзингиз,
Тандаги бу азиз жоним ўзингиз.
Олам гулларини сизга берсам кам,
Сиз билан гўзалдир бугуним, эртам.

Энг азиз бойлигим, танҳо мунисам,
Шодман юзингизда табассум кўрсам.
Дуога қўл очиб, бахтим сўрайсиз
Ўзингизни эмас бизни ўйлайсиз.

 
Уйда атиги учтагина адёл бор бўлиб, уччови ҳам эскириб, увадаси чиқиб кетган эди. Улардан бирини ҳар кеча оиланинг кенжа фарзанди Мунни ва тўнғичи Сита, иккинчисини — ўртанча ака ва сингил, учинчисини эса оталари — муаллим Ишар Дас ёпинишарди. Xотини Бхагванти эса тунни бўйра устида канопдан тўқилган матони ёпиб ўтказарди.

Уч нафар кичик фарзанд аллақачон ухлаб қолишди, тўнғичи эса ҳамон йўталарди. Мана икки йилдирки, касаллик қизни қийнамоқда. Бир кун Ишар Дас ўқувчилардан бирининг отасидан — айтишларича, яхши шифокордан — Ситани бир кўриб қўйишни илтимос қилди. У қизни дарҳол операция қилиш керак, акс ҳолда Сита кар бўлиб қолиши мумкин, касаллик унинг юрагига ҳам таъсир қиляпти, деди. Шифокор бундан ташқари ҳар куни болага сут, тухум, кўкатлар, мевалар, витаминлар беришни тавсия қилди...

 
Балки қолмасмиди дилимда армон,
Самога туташган бўйингни кўрсам.
Бугун сенга мағрур бошим эгарман,
Муҳаббат, майлими тўйингни кўрсам?

Ахир эзгуликка бошлар эртаклар,
Эзгусанки, бари сенга етаклар.
Борар бўлсам гулга тўлиб этаклар,
Муҳаббат, майлими тўйингни кўрсам?

– Хавотирланма, хотин. Мен, албатта, қайтаман. Бу шунчаки англашилмовчилик…
Уни олиб кетишди.
Хотин эса ағдар-тўнтар бўлиб ётган уйни йиғиш­тиришга тушди.
Шундан сўнг аёл интизорликда кута бошлади.
Кунлар, ойлар ўтди. Биринчи қишдан чиқиш анча қийин кечди. Эри ташлаб кетган озгина пулнинг ҳам таги кўринди. Ўғлининг иштаҳаси жуда яхши эди. Худди бўриникидек; Аллоҳга шукрки, йигит анча бақувват чиқди. “Ўғлимга кўз тегмаса бўлгани”, она ичида ўз-ўзига такрорларди.

– Ойи! – қичқирди Шалабия, – етиб қолдик, ше­килли, кейинги станция — Жазоир!
Зубайда ирғиб турди. Паранжисини тўғрилади ва яна жойига ўтирди. Шаҳарга етиб келгунларича унинг кўзлари тўрт бўлаёзди. Йўл бўйи тинмай қизидан қачон манзилга етиб келишларини, қачон ўғли Муҳаммад билан учрашишини сўраб келди.
Вагон йўлагида бесаранжомлик бошланди. Поезд Мезон ғори шаҳарчасига етиб келган, ҳамма тушишга тайёрланар эди.
Зубайда қизига қаради ва юзинчи марта деди:
– Мени айтди дерсан, Муҳаммад сени кўриб шун­дай қувонадики, бу унга кутилмаган ажойиб совға бўлади.

Қарор

Мени ҳеч ким мажбурламади,

Севмаганман бировни телба.

Лек очиқдан очиқ айтаман,

Менга умрим Сизсиз бир кулба.

Мени ҳеч ким ундамади ҳам

Ӯзим сизга ишониб келдим.

Юрагимни узиб беришга

Факат сизга мен қарор қилдим.

      Тун ярмидан оққан, атроф жимжит. Фақат ҳовлига экилган анвойи гуллар орасидан чигирткаларнинг тинимсиз чириллаши эшитилиб туради. Узоқ-узоқларда ит улийди. Айвон пештоқидаги чироқ пешайвонга бир текисда нур сочади. Унинг шуласи қўнғизу, чивинларни оҳанрабодек ўзига тортади.
       Садоқат уйғониб кетиб, ёнини пайпаслаб кўрди. Эри йўқлигини билгач, кўзларини аранг очиб, уйқу аралаш тўғридаги деворга илиб қўйилган осма соатга назар ташлади. Вақт алламаҳал бўлган бўлса ҳам, эри ҳали кўчадан бери келмабди. Дилмурод авваллари бундай эмасди. Яқин-яқиндан шунақа «қилиқ» чиқариб олди. Сўфи уйғонмасдан кўчага чиқиб кетадию, ярим тунда остона ҳатлаб яна уйга кириб келаверади.

Хайринисо худди ақлдан озган каби бошини чайқаб, эрининг ёқасига чанг солди:
– Мени ўлдир! Мени ўлдирақол! Менга ит тегиб бўлди. Мен хор бўлдим. Нега бақрайиб турибсан. Гумонам сендан эмас… Сен ношудсан! 
Аёл уввос тортиб йиғлади-да, ўзини эрининг оёғи остига ташлади. Икки дунёси қоронғу тортган Тўлқин танк карахт аҳволда, бояги хушҳолликдан асар ҳам қолмай ичган виноси бурнидан булоқ бўлиб гарангсираб турарди. Кайфи тарқаб, ҳуши учган Тўлқин танк бошига кирган оғриқдан иҳраб юборди. Аёлнинг хиёнат қилганини англаб, ўзини қўярга жой тополмай қолди. Ярадор арслондай ўкирди. Ерда ғужанак бўлиб ётган хотинини юзи аралаш тепиб юборди-да, ҳовли эшигидан кўчага отилиб чиқди. Боши оққан томонга йўл олди. У кўз ёшларини тутиб туролмас, бўғзида қон-зардоб оқиб ихрар, бу дунёда нималар бўлаётганини англаб-англамай тепалик томон югургилаб борарди. Ҳаллослаб, ҳарсиллаб бораркан нималардир деб ғулдирар, сўкинарди.

 
Мириам уйига етиб келгач, дарҳол ичкарига кирди: у ҳеч қачон қўшнилар билан ёки хизматчи аёл билан лақиллашиб олиш учун тўхтамасди; саломлашди ва ўз салтанатини дунёдан ажратиб турувчи эшик ортида ғойиб бўлди. Одамлар унинг доим ёлғизлигини, ҳамма вақт қаёққадир шошилиб жўнашини, ўзи эса гўзал ҳамда мағрурлигини, чиройли кийинишини кўриб турли хил тахминлар қилишарди: бу аёл – киноактриса, йўқ у телевидениэда ишлайди, э йўқ, у модалар уйида ишлайди; кўпчилик ҳатто унинг чиқишларини ўз кўзим билан кўрганман, деб қасам ичарди.Мириам олиб келган ҳамма нарсасини – сут, нон, консерваларни ошхонадаги столга қўйди. Сўнгра ётоғига ўтди ва мў‘жазгина чорпоя устида турган чироқни ёқди. У кўзни қамаштирадиган ёруғликни ёқтирмасди, тунги чироқларни – уларнинг хира ва майин ёғдусини хуш кўрарди; унга нимқоронғуликда, шикаста нур ва соялар қуршовида яшаш ёқимли эди.

 
Дарсдан шошиб чиқдим. “Ана холос”, – деб юбордим ёмғир аёвcиз қуяётганини кўриб. Аксига олиб, бугун бир кўргазма ташкилотчилари билан суҳбат уюштиришим керак эди.Шундай ёмғирда бориш шартмикан-а? Бугун бормай қўяверсам-чи?Йўқ, эртанги дарсга бирор нима тайёр бўлиши керак! Мени фикримдан қайтармоқчи бўлгандай ёмғир ҳам савалаб қуярди. Соябонимни очдим-у, бекатга югурдим. Автобус кеп қолар… Ногоҳ бекат ортида турган, ёмғирда ивиб кетган бир йигитга кўзим тушди. Соябони ҳам йўқ экан, панага ўтса бўлмасмикин? Анчадан бери турибдиёв, қалин, қоп-қора сочлари сувга яхшигина бўккан. Нигоҳи эса бир нуқтадан узилмайди – баланд оппоқ девор…