ЭНГ СЎНГГИ ЯПРОҚ

Дарахтдан узилди энг сўнгги япроқ, 
Бир силкинди хазон тўшалган тупроқ.
Руҳим қат-қатига кўчди бир титроқ
Дарахтдан узилди энг сўнгги япроқ...

Ҳабиб одатига кўра эрта турди. Деразанинг табақаларини очганда палатага гупиллаб қор ҳиди урилди. Қор ёғяпти! – Биринчи қор! Оппоқ…
У ҳар куни тонгда югуради. Чиниқиш керак.
Ҳабиб спорт кийимини кийиб, ташқарига отилди. Ҳовлига чиқаверишда мудраб ўтирган қоровул чол унга ҳайрон бўлиб тикилди:
— Ўғлим, бугун қор ёғяпти-ку.
— Ота, бир айланиб келмасам кўнглим тинчимайди.
Қоровул чол ўзи шунақа. Ҳабиб ҳар сафар эрталаб чиқаётганда бир баҳонани айтиб туради. Бир «совуқ» деса, иккинчи гал «ёмғир ёғяпти», дейди. Ҳабиб ҳар сафар шу тахлит жавоб қайтариб, ўтиб кетаверади. Чол унга қараб қолаверади: «Ғалати йигит!»
Ҳабиб югуриши керак. Соғлигига фойдали. Аммо қор кўп ёғипти. Совқотиб қолмасмикан? Ҳечқиси йўқ, бир айланса, қизийди.
Қор ёғарди. Биринчи қор!

Рус тилидан Амир Файзулла таржимаси

Ота томондан бобомнинг миллати инглиз, ўзи ҳарбий ва бурни негов эди. У икки марта уйланган ва етти ўғил, тўрт қизга ота бўлган. Она томондан бобомнинг миллати швейцар бўлиб, бу ҳам негов бурун эди, деҳқончилик қиларди, биргина хотиндан олти ўғли, олти қизи бор эди. Шу боис мен фақат туғишган тоға ва холалардан эмас, балки почча-тоға ва келинойи-холалардан ҳам ёлчигандим. Бу жуфтликлар ҳаддан ташқари серпушт бўлгани сабабидан, болалик йилларимда атрофимда турли ёшдаги неговбурун амакилару холалар, мақтанчоқ ўсмирлару вайсақи жувонлардан тортиб, дарғазаб қиролича Викторияга ўхшаб, бошига чепчиги қия қўндирилган елимшак чақалоқларгача тўлиб-тошиб ётарди.

Шавкат менинг болаликдаги дўстим. Дўстим, деб алоҳида таъкид билан айтишни тақозо қиладиган сабаблар бор.
Фарзанди, айниқса, ўғли бор оила боланинг ким билан дўстлашиши, кўчада ким билан ўйнаётганига алоҳида назар билан қарайди. Олманинг остига олма тушади. Менинг дадам билан Шавкатнинг дадаси ҳам биз каби дўст бўлиб ўсишган. Болаликдан бир-бирининг феълиям, фазилатию камчиликлариям иккисига маълум. Бир сўз билан айтганда, улар ўзларининг назарларида дўстликка муносиб эдилар. Дарвоқе, иккисиям мактабда ўқитувчи бўлиб ишлашар, менинг дадам математикадан, Шавкатнинг дадаси биологиядан дарс берарди. Мен билан Шавкат ҳам бир-биримизга мос эдик.

Тонг! Қуёш боботоғ орқасидан кўтарилиб замину фалакни нурафшон айлаётган бир пайтда сени ўйлаб, ўтган-кетган узуқ-юлуқ хотираларни эслаб ўтирибман. Миямни ғовлатиб, бутун борлиғимни пароканда айлаган туғённи юрагимдан қувиб чиқармоққа ҳарчанд уринмайин бефойда! Ҳар бир лаҳзанинг ўз инъомлари бор экан. Менга шу сийловдан фақат азоб чекиш, ўз ёғимга ўзим қовурилиш насиб этганидан гоҳ фахрлансам, гоҳо хижолатман. Ахир қувонганим Худо инсонга дард берса унга щафқат хам қилади деган ўгит хотирамда зоҳир. Маҳзунлигим эса, қачон мен бошқаларга ўхшаб одамлар қаторига чиқаман, улардек яйраб-яшнайман? Азизам ана шу савол менга бир нав тинчлик, ҳузур-халоват бермайди.

Муаллиф:Комрон Назирли
Озарбойжон тилидан Рустам Жабборов таржимаси

“…Озодлик деганлари шуми? Турган-битгани қўрқув ва таҳлика-ку!” Бу сўзларни кўнглидан кечирган новча, қотмадан келган одам адоқсиз қишлоқ йўлида кетиб бораркан, бутун борлиғини қамраб олган ваҳимадан халос бўлмоққа ошиқарди. Бир оз аввал миясидан бошқача ўйлар кечаётганди. Ҳаммаси қабристон тарафга бурилганидан кейин бошланди. Ногоҳ кимдир уни орқадан чақиргандек бўлди. Ўгирилиб қаради. Ҳеч зоғ кўринмасди. Яна ўша овоз. Бу сафар жуда яқиндан эшитилди. Яна одам қорасини кўрмади. Юришини секинлатган пайти ортидан қадам товушларини эшитди. Кес­кин ҳаракат билан қайрилиб боқди ва…

Кузатиш

Хонамда сукунат кезади тинмай,
Ёнимда кресло турибди кулиб, 
Неларни ўйлайди ўзи ҳам билмай,
Стулим ўтирар ҳаёллар суриб.

Абдуллоҳ Абдураҳмон таржимаси

Ёшлик кексаликнинг кўзгусидир.
Кўзгудаги аксдан рози бўлмаган киши, кўзгудан эмас ўзидан ҳисоб сўраши лозим.

Томдаги қорлар эриб, уй ичига томчилаб, ҳамма ёқни ҳўл қилганди. Хонадоннинг қизи Фотима чакка ўтаётган ерларга идишларни қўяр, ҳам тинмай нолирди.
– Тўйиб кетдим ахир, тўйиб кетдим. Ойи, мени эшитяпсизми? Эрингизга айтинг бизни тузукроқ уйга жойлаштирсин энди.
Фотима бутун кин ва нафрати билан нолишда давом этарди.
– Уйимиздан уяладиган бўлиб қолганман. Ҳатто ўртоқларимни ҳам таклиф этолмайман.
Икки хонаси ва зали бўлган масжид ётоқхонасида онаси доим шу сўзларни эшитарди. Жигарбандининг бу гапларидан қаттиқ ранжир ва
– Қизим, болажоним, шунга ҳам шукур қилишимиз керак. Бошпанасиям бўлмаганлар бор. Даданг яқинда келиб қолади. Охирги ракатни ўқишаётган бўлишса керак. Овозинг масжидга эшитилиши мумкин, сал секинроқ гапир, – дерди.

Қизга “Лайло” деб номланган кафе ҳашамдор, лекин файзсиз кўринди. Ёниб турган турли чироқлар, кираверишга осилган гумбазсимон қандилу, деворга ёпиштирилган гул қоғозлар, турфа картиналар ҳам қизни ғашлантирар, бўғарди. Бунинг устига кафе ичкариси ҳам кўчадан фарқ қилмас даражада совуқ. Қизғиш рангдаги мебелда мудраб ўтирган соқолли бир кишини айтмаганда, кафеда бошқа хўранда ҳам йўқ. Иситкичлар ишламаётганлиги учун бўлса керак, деб ўйлади қиз. У боятдан бери совқотар, бунинг устига туфлиси бирдан торайиб қолгандай оёғини қисарди. Йигит эса тўлқинланиб гапирар, афтидан сабрли тингловчи топилганидан хурсанд эди. Қиз жунжукканча, тишларини бир-бирига урар, серкиприк қора кўзлари ёшланарди.

Ҳадик

Ота,  нигоҳингиз берди тарбия,  
Сиздек содда бўлиб боқдим борлиққа.  
Сиз сабаб эгаман,  фақат сиз сабаб,  
Бу яхши қиз деган буюк ёрлиққа.